Londra’nın ikonik siyah taksilerinden birini kullanmak için sürücülerin şehrin binlerce caddesi ve bunlarla bağlantılı sokaklar hakkında bir ehliyet sınavını geçmeleri gerekiyor. Bu yorucu ehliyet sınavı, başvuranların Londra’da her bir sokağı ezberlediklerini göstermeleri gereken, giderek daha zor bir sözlü sınavdan oluşur.
Adaylar hazırlanmak için, en kısa, en hızlı rotaları ve elektronik veya kağıt haritalar kullanmadan şehirde herhangi bir yere nasıl gidileceğini öğrenmek için genellikle motosikletlerle tüm yolları dolaşıyorlar. Ve bu sınavı tamamlamak üç ila dört yıl sürüyor.
Sürücüler sınavı geçtiğinde, beyinleri değişmiş gibi görünüyor. University College London’da taksi şoförlerinin beyinleri tarandığında keşfedilen şey tam da buydu. 2000 yılında Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı’nda yayınlanan bir çalışmada, bu kişilerin beynin arka hipokampüs bölgeleri (beynin hafıza ve uzamsal navigasyonla ilişkili denizatı şeklindeki kısmı) normalden daha büyük bulundu.
Sürücüler siyah taksi ruhsatlandırma sürecinden geçerken dört yıl boyunca takip edildi, sınavı geçenler arasında, arka hipokampüsün başlangıçta olduğundan daha büyük olduğu bulundu. Buna karşılık, taksici olmayan demografik olarak eşleşen deneklerde veya ehliyet testini geçemeyen taksi şoförlerinde hipokampal bölgede büyüme yoktu. Sonuçlar, uzamsal öğrenme ve ezberlemenin beyin büyümesini tetikleyebileceğini öne sürdü. Nöroplastisite (yetişkin beyinlerinin öğrenmeye tepki olarak sinir ağları geliştirme kapasitesi) bu konuda mekanizmayı açıklıyordu.
İşte taksi şoförlerinin beyinlerinde büyüyen hipokampüs, Alzheimer’ın erken evrelerinde küçülme eğilimindedir. Navigasyon sırasında hipokampüsün hangi bölümünün büyüdüğünü anlamak, Alzheimer’ı daha erken tespit etmek için teşhis araçlarının nasıl geliştirileceğine dair fikir verebilir.
Alzheimer İngiltere ve Almanya dernekleri desteği ile bir oyun geliştirildi. Çevrimiçi oyun olan ‘Sea Hero Quest’ oyunu şu ana kadar 4 milyondan fazla kişi tarafından oynandı ve araştırmacıların cinsiyet, yaş, konum ve sosyoekonomik durumun navigasyon performansını nasıl etkilediğini araştırmasına olanak tanıyan uluslararası bir veritabanı oluşturuldu. “Sea Hero Quest uygulamasının gelecekteki farklı versiyonları, Alzheimer hastalığı için yüksek risk altında olan kişileri tanımlayan bir teşhis aracı olabilir” deniyor. Bu açıdan internetten bu oyunu denemenizi öneriyorum.
Araştırmalar navigasyon uygulamalarına güvenmek yerine haritaları okumanın ve rotaları ezberlemenin Alzheimer geliştirme riskini azaltabileceğini belirtiyor.
