Dönem eskisi gibi değil, bizim çocukluğumuzda ders çalışmaktan bizi alıkoyacak dış uyaranlar nerdeyse hiç yoktu, alternatiflerimiz çok azdı; ya sokağa çıkıp arkadaşlarımızla oynayacaktık ya da televizyon seyredecektik.
Cep telefonumuz yoktu mesela, günümüze bakınca size çok ironik geliyor değil mi? Şimdi nerdeyse her yer dikkatimizi dağıtacak uyaranlarla dolu; cep telefonları, tabletler, oyun konsolları, sadece film seyredebileceğimiz yüzlerce kanal var ve daha neler neler…
Çocuklarımız okuldan geldiğinde derse oturamıyorlar bile. Zaten tüm gün derste yorulup sıkılıyorlar, eve gelince yemek yeme molaları televizyon karşısında başlıyor, sonra cep telefonları elden düşmüyor. Öyle ki yatakta bile yorganın altında telefonlarla uyuyorlar.
Aileler olarak çocuklarımıza ne kadar sık dikkat eksikliği, algılama güçlüğü, unutkanlık tanıları konduğunun farkında mıyız? Oysa en büyük neden kötü beslenme, gün boyu hareketsiz evde geçen yaşam, elektroniklerle geçirdiğimiz zaman ve uykumuzun etkilenmiş olmasıdır.
Peki çocuklarımızın başarısını bu şartlar altında nasıl artıracağız. Çocuklarımızı elektroniklerden uzaklaştıramayacağımız ortada, gelin ebeveynler olarak yapabileceklerimizi konuşalım.
Kahvaltı çok önemli
Çocuklarımız kahvaltıyı evlerinde yapmalı, sabah erken kalkıp çocuğumuza şöyle harika bir kahvaltı hazırlayalım. Kahvaltı protein ağırlıklı olmalı yumurta, menemen, süt veya 1 bardak açık çay, peynir, zeytin domates ve salatalık içermeli. Basit karbonhidrat ağırlıklı kahvaltıdan uzak durmamız gerekiyor. Simit, poğaça yediğinde kan şekeri hızla düşecek, 30-40 dakikadan sonra dersin ortasında halsizlik, uyku hali, dikkat dağınıklığı başlayacak.
Ne yazık ki 10 çocuktan 5’i kahvaltı yapmıyor, ya da okulda poğaça veya tost gibi basit karbonhidrat ile besleniyor. Protein ağırlıklı beslenmesi kan şekerini uzun süre dengeleyecek ve dalgınlık, uyku hali gibi şikayetleri önleyerek derse konsantre olmasını artıracaktır.
Okula yürüyerek gitmeli
Okul çok uzak değilse yürüyerek okula gitmesi 10-15 dakika kadar sabah güneşinden ve temiz oksijenli havadan faydalanmasını sağlamak iyi bir yol. D vitamini beyin hücrelerinin gelişmesi ve beyinde aktif rol oynayan nörotransmiter dediğimiz maddelerin yapımında önemli.
Didaktik eğitim
Artık derslerde didaktik eğitim yöntemi dünyada terk edildi. Çocuk gelişiminde öncül Danimarka, Kanada gibi ülkelerde en gelişmiş modeller uygulanıyor. Didaktik ezbere dayalı çıplak kuru bilgiyi olduğu gibi çocuğa verip anlamasını beklemek yanlış bir eğitim sistemi. Öğrenmenin kalıcılığı ve sürdürülebilirliği için yeterli değil. Beynin yakıtı uyarandır.
Beyinde görsel ve işitsel uyaranlarla öğrenme daha kalıcı ve kolay olan yöntemdir. İnteraktif öğrenme kalıcı bilgiyi, sorunu çözmeyi ve değerlendirme aşamalarını sağlıyor. Mesela 5 duyu ile dokunarak tadarak ve kavrayarak öğrenme 1960’lardan beri kullanılıyor. Kavrayarak, hissederek öğretiyor. Bizim çocuklarımız daha şanslı demeyin.
Hatırlayın bizde de körebe oyunu vardı aslında bu gibi oyunlar kavramlaştırarak öğrenmenin bir yolu idi. Ancak artık çocuklar ev içinde izole büyüdükleri için montesari öğrenme yöntemleri gibi kavramları kullanıyoruz. Biliyorsunuz biz çocukken ağaçlara tırmanırdık, ağaca tırmanmanın kursu yoktur. Şehirde çocuklar ağaca tırmanmayı bilmiyor.
Öğrenme zamanı sıralaması
Bloom çocuklar üzerinde yoğun çalışılan bir yöntem. Bloom sınıflamasına göre çocuk ve yetişkinde doğru öğrenme için en iyi zamanı yakalamak gerekiyor. Bisiklete binmeyi öğrenmenin en ideal yaşı 6’dır, 18 yaşından sonra daha zorlaşır. Dolayısıyla 7-8 yaşındaki çocuğa 15 yaş kazanımı vermeye çalışmamalı yaşına göre yön vermeliyiz.
Öğrenme sıralamasında bir üstteki basamağa geçmek için bir alttaki basamağı deneyimlemiş olmalıdır. Öğrenmede 5 basamak var; bilgiyi alma, olayları ilişkilendirerek kavrama, öğrenilen bilgiyi uygulama, sonuçları analiz etme ve çözüm önerme.
