COVID-19 için aşı ve ilaç çalışmalarında çok hızlı bir şekilde yol aldık. Ancak hala net, kesin, kanıtlanmış bir çözüm yaygın şekilde kullanılmıyor. Dolayısıyla bu süreçte herkes için en önemlisi tedavilerdeki desteklerimiz olan vitaminler, beslenme şeklimiz ve bağışıklığı yükseltecek uygulamalar. Ancak önemli bir nokta var. Halk arasında yayılan bu bilgilerin hangisi gerçek ve faydalı? Hangileri hurafe ve gereksiz? Tabii bu faydalı olanları nasıl kullanmamız gerektiği de önemli… Sırayla bakalım.
Kekik yağının faydaları mucizevi mi?
COVID-19 sürecinde kekik yağı çok konuşulan ürünlerden biri oldu. Kekik yağının koronavirüsün akciğerlere inmesinin önlenebileceği ya da mücadelede etki edeceği yönünde fısıltı, hızla yayılan bir bilgi oldu. Peki, bu bilgi doğru mu? Bu konuda bilimsel araştırma var mı?
Kekik yağının COVID-19 üzerinde etkisi için yapılmış klinik bir araştırma yok. Ancak kekik yağı içerisinde bulunan karvakrol ve timol denilen iki etken madde var. Bu etken maddeler üzerinde COVID-19’dan daha önce de gerçekleştirilmiş bazı araştırmalar var. Bu araştırmalar iki etken maddenin virüsler üzerinde etkili olduğunu gösteriyor. Ancak Paracelsus’un dediği gibi “Bütün maddeler zehirdir. Zehir ile ilacı birbirinden ayıran dozudur.”
Dolayısıyla kullanılan her takviye ve ürün dikkatli ve doktor tavsiyesi ile kullanılmalı.
Kekik yağını nasıl kullanacağız?
Dışardan eve gelince ya da riskli bir bölgeden ayrıldıktan sonra bir bardak kaynar suya 5 damla kekik yağı koyup soluyabilirsiniz.
Kefir COVID-19’un çaresi mi?
Cevabı en başta vereyim. Maalesef hayır. Kefir bağırsaklardaki faydalı bakterileri arttırır ve bu nedenle bağışıklık sistemi üzerinde olumlu bir etki taşıyor. Ancak kefirin bu etkisi sadece bizim COVID-19 ile savaşımızda yardımcı silahlarımızdan biri olabilir. Ben kefiri her dönem öneriyorum çünkü fast-food tipi beslenme, çok fazla karbonhidrat ve et tüketimi, lifli ve taze sebze meyvelerden uzak beslenme şekli son yıllarda ciddi anlamda arttı. Bu nedenle de genel olarak toplumun bağışıklığı düştü. Aslında bu virüs bize beslenmenin, ev yemeğinin kıymetini de göstermiş oldu. Mevsim meyveleri ve sebzelerinden tüketmenin yanı sıra mümkünse evde, değilse de paketli kefir tüketilebilir. Ayrıca ev yoğurdu da yine aynı probiyotik etkiyi gösterecektir. Ancak tüm bunlar yine de kefirin “çare” ya da “mucize” olarak lanse edilmesi için yeterli değil.
C vitamini her zaman şart
C vitamininin COVID-19 etkisine baktığımızda bin 766 gönüllü üzerinde yatan hasta incelenmiş ve C vitaminin yoğun bakımda kalış süresini yüzde 8 azalttığı görülürken, ventilasyon süresini de kısaltmış. Tabii, hastaların alması gereken miktar sağlıklı kişilerin alması gerekenden çok daha yüksek bir dozda. Kadınlar için günde 75 mg, erkekler için ise 90 mg kadar alınması gereken C vitamini, enflamasyon geçiren hastalarda günde bin ila 4 bin miligram oranına yükseliyor.
C vitamini fazlası vücuttan ter ve idrar yoluyla atılan, depolanmadığı için her gün tüketilmesi gereken en önemli antioksidanlardan biri. Kemik ve bağ dokusunun oluşmasına yardımcı olur, bağışıklığı güçlendirir, kan yağlarını dengeler ve demir mineralinin vücut tarafından emilimini güçlendirir. Birçok noktada gerekli ve her gün alınması gereken bu vitamin COVID-19’da da karşımıza çıktı. Peki, C vitamini COVID-19’da nasıl etki ediyor?
C vitamini nasıl etki ediyor?
C vitamininin antioksidan etkisi vücuttaki hücrelere zarar veren serbest radikallerin yarattığı oksidatif strese karşı savaşıyla ortaya çıkıyor. Oksidatif stres arttığında vücutta enflamasyon görülüyor. COVID-19 da bir enflamasyona neden olduğu ve oksidatif stresi yükselttiği için tedavide kullanılıyor.
C vitaminini nasıl kullanırız?
Günlük tüketilmesi gereken C vitamini miktarı kadınlarda 75 mg, erkeklerde ise 90 mg kadar. Günde 1 portakal ya da 2 kivi / 1 avuç çilek tükettiğinizde bu ihtiyacı gideriyorsunuz. Tabii her zaman mevsiminde tüketilen sebze ve meyvelerden almakta fayda var. Ancak destek ürünler de kullanabilirsiniz. COVİD -19 döneminde ise günde 1000 mg’ a kadar çıkmak mümkün.
Kelle paça çorbası
Kelle paça çorbası içindeki sarımsak ve C vitamini ile faydalı, yüksek protein miktarı ile de besin değeri yüksek bir çorba. Kuşkusuz ki faydalı bir yemek. Ancak “COVID-19”a çare mi? Buna ‘Evet’ diyebilmeyi çok isterdim. Keşke tüm dünya pandemiden kelle paça çorbası ile korunsaydık ama maalesef hayır. Çorbanın bağışıklık sistemine faydası olabilir ancak bir mercimek çorbasının da aynı oranda faydası vardır. İçerdiği protein miktarı kelle paça çorbasında hayvansal protein iken mercimek çorbasında bitkisel protein ama aynı oranda değerliler. Bunun üzerine bilimsel bir araştırma yürütülmesi zaten zor. Ancak kesin olarak bildiğimiz bir şey var ki kolesterolünüzü fırlatabilir ve damar tıkanıklığını arttırabilir. Bu nedenle maalesef ki kelle paça çorbası bir ‘efsane’ olarak hayatımızda yer alıyor. Seyrek tüketmenizi öneririm.
D vitamini düşük hastalarda COVID-19 daha yaygın
COVID-19 geçiren ve D vitamini eksikliği yaşayan hastalarda virüsün daha sık görüldüğü, enfeksiyonun daha ağır geçirildiği ve yoğun bakıma yatışın daha fazla olduğu tespit edildi. Ayrıca COVID-19 tedavisinde en çok zorlayan şeylerden biri olan “sitokin fırtınası” da D vitamini eksik kişilerde daha sık görüldü. Bağışıklık sistemini düzenleyici etkisi de bulunan D vitamini bu açıdan da tedavide önemli bir destek olarak yer aldı.
D vitamininin dozu önemli
COVID-19 korkusu panikle her duyduğumuz şeye bizi bilinçsizce itebilir ama burada en önemli nokta korunmak… Her anlamda. D vitamini, C’nin aksine vücutta depolanan bir vitamin. Bu nedenle vücutta depolanması zehirlenmeye ve karaciğerde hasara neden olabilir. D vitamini düzeyinizi ölçtürmeden dışarıdan takviye almak kaş yaparken göz çıkarmaya neden olabilir. D vitaminini güneş dışında alabileceğimiz tek kaynak da somon balığı. Tabii onu da taze bulmak bizim gibi ülkeler için çok zor. Bu nedenle takviye kullanılabilir. Ancak bunda doz aşımı yaşamamak için ölçtürmeniz önemli.
“Elma sirkesi COVID-19 virüsünü boğazdayken yok eder mi?”
Öncelikle virüs sadece ağızdan değil burundan da girerek vücuda yerleşiyor. Hatta maskelerde sıklıkla burnu kapatma uyarısı bu nedenle çok yapıldı çünkü burundan girdiğinde daha hızlı bulaş olduğu görüldü. Elma sirkesi ve su ile gargara yapmak boğaz ağrısına kuşkusuz iyi geliyor ama ne yazık ki bunun antiviral bir etkisi ya da bilimsel olarak COVID-19’a karşı etkinliği kanıtlanmış bir yanı yok.
