Hepimizin hayali sağlıklı yaşlanmak değil mi? Özellikle demans ve Alzheimer hastalarını gördüğümüzde, zorluklarına şahit olduğumuzda, o acaba benim de başıma gelir mi korkusunu yaşadığımızda sağlığımızın, hafızamızın kıymetini daha iyi anlıyoruz. Tabii hemen hemen bütün hastalıklarda olduğu gibi bu tip unutkanlık ve bilişsel bozukluk rahatsızlıklarında da genetik faktörler etkili olabiliyor ama en az genetik faktörler kadar etkili bir diğer etmeni de unutmamak gerek. Dış faktörler…
Yeni yapılan bir çalışmaya göre daha önce bilişsel işlev bozukluğu ve demans için belirlenmiş olan 9 ana risk faktörüne 3 yeni risk faktörü eklendiğini gösteriyor.
Daha önce belirlenmiş 9 risk faktörü:
- Depresyon
- Eğitimsizlik
- Hipertansiyon
- İşitme bozuklukları
- Sigara kullanımı
- Obezite
- Hareketsizlik
- Şeker hastalığı
- Asosyallik
Yeni belirlenen 3 risk faktörü ise şunlar:
- Travmatik beyin hasarı: çalışmada incelenene verilerdeki demans hastalarının yaklaşık %40’ında oluştuğu dönemde tespit edilemeyen beyin hasarları olduğu görülmüş. Bu farkına varılamayan travmatik beyin hasarları genellikle hastalarda bilişsel bozukluklara ve psikiyatrik sorunlara sebep olabiliyor. Kafa travmalarını önleyerek, beynimizi ve işlevlerini korumak da bizim elimizde tabii.
- Aşırı alkol kullanımı: alkol fazla tüketildiğinde beyin hacmini küçültücü ve beynin hafıza merkezlerinde körelmeye sebep olan bir etki gösterebiliyor ve bu durum devamında bilişsel bozukluklar ve hafıza problemlerini getirebiliyor. Bu sebeple alkolü belli bir yaştan sonra ve yalnızca az miktarlarda tüketmek en doğru karar olacaktır.
- Hava kirliliği: çevrede oluşan toksin birikimine sebep olması nedeniyle hava kirliliği aslında beyin sağlığımız üzerinde düşündüğümüzden çok daha fazla etki sağlar. Kirliliğin çevrede oluşturduğu toksin birikimleri beynimize zarar vererek bilişsel bozulmalara ve psikiyatrik sorunlara sebep olabilir. Bunun sebebi vücudumuza girerek kana karışan toksinlerin oluşturduğu hasarlardır. Yani hava kirliliğinden uzak alanlarda yaşayarak basit bir şekilde kendimizi ilerleyen yaşlarda oluşabilecek unutkanlık ve demans gibi ağır rahatsızlıklardan kolayca koruyabiliriz.
Çalışmanın verilerine göre bu yeni 3 risk faktörü dünyadaki demans hastalarının %40’ında hastalığın oluşmasının sebeplerinden. Bu oldukça yüksek bir oran ve bu orana bakıldığında demansın potansiyel olarak önlenebileceğini söylemek mümkün çünkü hava kirliliğini önlemek, fazla alkol tüketmemek ve beyin hasarı oluşturabilecek olaylardan uzak kalmak bizim elimizde. O zaman bu hastalıklara karşı kendimizi koruyabilmek için mümkün olduğunca egzersiz yaparak, sağlıklı beslenerek, sürekli yeni bir şeyler öğrenerek, kendimizi toksinlerden arındırarak beyne giden kan akışını güçlendirip beyin sağlığımızı destekleyebiliriz.
Hafızamızı güçlü tutmanın, beynimizin hızlı yaşlanmasını engellemenin, hafıza kayıplarını ve Alzheimer gibi unutkanlık rahatsızlıklarını önlemenin en iyi yolu bu saydığımız risk faktörleri ile mücadele etmek ve mümkün olduğunca bu risk faktörlerini ortadan kaldırmak olacaktır.
