Beynimiz etraftan uyarıları aldıkça sinir hücreleri arasında titreşimler sayesinde birbiri ile bağlantı kurar ve aktif kalır.
Tüm gün konuşma sesleri, televizyonunuzdan gelen yüksek sesler dışında beyni en çok uyanık ve canlı tutan sürekli etraftan hissedilen düşük titreşimli seslerin sinir hücrelerinin tüysü yapısını dalgalandırması ve hareket ettirmesidir. Dışardan gelen araba sesi, çalan korna sesi, şarkı söyleyen kuşun sesi, camdan gelen rüzgarın sesi gibi düşük frekanslı sesler ile beyin 24 saat boyunca uyarı halindedir ve bu da küçücük sinir hücrelerini harekette tutar. Beyin sessiz kaldığında küser ve kendini kapatarak küçülür. Bu da beraberinde demans unutkanlık yakınmalarını başlatır.
Kliniğe unutkanlık yakınması ile gelen hastalarda ilk dikkat ettiğimiz işitmesinin ne kadar sağlıklı olduğudur. Siz istediğiniz unutkanlık tedavisini verin dış ortamla iletişim halinde olmayan beyin kendini geliştiremez ve yakınmalar daha da kötüleşir.
Erken işitme cihazı kullanımı demans riskini azaltıyor
Dünyada yapılan ve Lancet gibi önemli bilim dergilerinde yayınlanan çalışmalar özellikle işitme sorunu olan kişilerde erken işitme cihazı kullanılmasının demans riskini azalttığını da gösteriyor. Etrafta görüyorum, işitme sorunu var ama çoğunlukla işitme cihazı takmak istemiyoruz, kozmetik nedenlerden veya kullanma güçlüğü yüzünden. Oysa bu durumun ilerleyen zamanlarda demansa neden olacağını söylemek belki erkenden önlem almanız için önemli olacak. Lancet’teki 2020 tarihli çalışmada, 438 bine yakın kişi, ortalama 12 yıl izlendi.
Araştırmacılar, normal duyma becerisine sahip kişilere kıyasla duyma kaybı olan ve işitme cihazı kullanmayan kişilerde her tür nedene bağlı demans riskinin yüzde 42 arttığını tespit ederken, cihaz kullanan kişilerde risk artışına rastlamadı. İşitme sorunları olanlarda demans riskini azaltmak için işitme cihazlarının kullanılması önemli bir tedavi yöntemini oluşturuyor.
Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre şu anda dünyada 55 milyon demans hastası var. Bu sayının 2050’ye kadar üç katına çıkması bekleniyor. Yaşlı nüfusun artması ile demans sağlık alanında en büyük tehditlerden biri olarak görülüyor. Demans riskinin azaltılmasında ise işitme cihazlarının erkenden kullanılmaya başlaması çok önemli.
Demans için diğer risk faktörleri
Tüm bunlardan bahsederken demans için diğer risk faktörlerinden de bahsetmeden geçmeyelim.
- Yaş (65 yaş ve üzeri kişilerde daha yaygın)
- Yüksek tansiyon
- Yüksek kan şekeri (diyabet)
- Aşırı kilolu veya obez olmak
- Sigara içmek
- Çok fazla alkol tüketmek
- Fiziksel olarak aktif olmamak
- Sosyal olarak izole olmak
- Depresyon
