Egzersizi neden yapıyoruz? Sadece zayıflamak, yaz tatiline hazırlanmak için mi? Cevabımız evet ise sporun sağlık için yapılması gerektiğini öğrenmemiz gerekiyor.
Yüksek tansiyon, diyabet, kalp ve damar hastalıkları veya obezite gibi birçok kronik hastalık için anında iyileştiren mucizevi ilaçlarımız yok ama egzersiz tüm kronik hastalıklar için aslında aradığımız o masrafsız, sihirli ilaç olabilir.
Spor yapmak sağlık yönünden o kadar güvenli ve ucuz bir yol ki, eğer “koruyucu hekimliği” iyi yapabilseydik belki de bugün bu kadar çok kronik hastalıkla karşılaşmazdık…
Spora başladıktan ne kadar süre sonra faydalarını görmeye başlıyoruz dersiniz? O kadar uzun süreye ihtiyacımız yok, spor yapmanın faydaları yapmaya başladığımız an itibariyle başlıyor. Birinci günün sonunda beyin fonksiyonları hızlanıyor, vücut yağları azalmaya başlıyor. Altıncı ayda ise kalp güçleniyor, kalp krizi riski azalıyor. Yani faydasını görmek için yıllarca beklemenize gerek yok.
Peki, egzersiz için sadece yürüyüş ya da tek tip bir spor yeterli mi? Bunun cevabı hayır. Çünkü bir kardiyo egzersizi olan yürüyüş, bisiklete binmek, yüzme çok faydalı olsa da denge ve esneklik kazandıran egzersizlerle sporu bir bütün olarak düşünmek gerekiyor. Ayrıca kapalı ve açık havada yapılan sporun da farkı var. Peki, nasıl egzersiz yapmalısınız ve düzenli sporun gün, ay ve yıl olarak sağlığınıza getirileri neler? İşte birinci günden itibaren sporun faydaları…
Birinci günün sonunda
- Zihniniz canlanıyor ve daha zinde oluyorsunuz.
- Egzersiz yaptığınız birinci günün sonunda zihniniz canlanıyor. Egzersiz, beyin için faydalı olan kan akışını artırır ve fiziksel olarak daha canlı zihninizi daha berrak hissedersiniz. Egzersiz yapmaya başladığınız andan itibaren, beyin hücreleriniz daha yüksek kapasitede çalışmaya başlıyor.
- Mutluluk hormonu salgılanıyor.
- Egzersizin vücutta oluşturduğu ağrıyı yok etmek için beyin endorfin hormonunu salgılamaya başlar. Bu hormon aynı zamanda mutluluk kaynağı olarak da bilinir. Doğal ağrı kesici görevi gören endorfin aynı zamanda spora bağımlılığı da artırır ve ruh halini iyileştirir. Ancak sporu olması gerektiğinden fazla yapmamak da çok önemli. Endorfin bu anlamda morfin benzeri özellik göstereceği için spor yaptıkça daha fazla yapmak isteyebilirsiniz ve bu durum sizde spor bağımlılığına neden olabilir.
- Sağlık için her yaptığınız aktivitenin dozunda olması önemlidir.
- Depolardaki yağlar azalıyor.
- Hareket etmeye başladığınızda harcanan enerji, vücutta glikojen olarak depolanan glikozdan gelir. Glikojen enerji için yakılır ve bir süre sonra vücudunuz artan enerji taleplerinizi karşılamak için yağ ve proteini glikoza dönüştürmeye başlar.
- Egzersizle birlikte yağ depolarınız da erir.
Bir hafta sonra
- Hücrelerdeki enerji artıyor.
- Hücrelerimizin enerji fabrikası olan mitokondriler birkaç kardiyo egzersizinden sonra vücutta artış gösterir. Bu da enerji yakıt depolarınızın kapasitesini artırarak sağlıklı kalmanıza ve enerjinizin artmasına destek olur. Sadece birkaç kardiyo egzersizinden sonra, enerji seviyelerinizin arttığını hissedersiniz.
Bir ay sonra
- Kas kütlesi, metabolizma ve yağ yakım hızı artıyor.
- Bir aylık spordan sonra kas kütlesi belirgin biçimde artar. Bu da daha az sporla daha fazla enerji yakmanız anlamına gelir. Çünkü kas kütlesi arttıkça daha fazla yağ yakımı olur. Bu metabolizmanın da hızlanması demektir. Daha hızlı metabolizma, dinlenme durumunda da daha fazla kalori yakmak anlamına gelir.
Altı ay sonra
- Kalp güçleniyor.
- Egzersiz yaparken daha fazla oksijene ihtiyacınız vardır. Bu nedenle, kalp atış hızınız daha fazla kan pompalamak ve oksijen dolaşımını artırmak için artar. Altı ay kadar sonra kalp daha yoğun kan pompaladığından dolayı büyür. Bu sürecin bir sonucu olarak, daha da güçlenir ve verimli hale gelir. Ek olarak, dinlenirken olan kalp atış hızınız ve kan basıncınız düşerek kalp krizi riskini azaltır.
Bir yıl sonra
- Kemikler güçleniyor.
- Kardiyo egzersizleri yanında ip atlama, merdiven çıkmak gibi sporlar kemik yoğunluğunuzu daha belirgin artırır. Ancak unutmayın ki vücudu ayakta tutan şey aslında kemikleriniz değil kaslarınızdır. Kaslarınız ne kadar güçlü olursa kemiklerinize o kadar az yük bindirmiş olursunuz. 30 yaşından sonra her yıl kas kütlenizin yüzde 1’ini kaybettiğinizi düşünecek olursak kaslarınızı geliştirecek olan egzersizlerin önemini anlayabiliriz.
- Sağlıklı bir zihin.
- Egzersiz, özellikle stresle baş etmek ve anksiyeteyi azaltmada en etkili yöntemlerden biridir. Bir yıl boyunca düzenli spor yaptığınızda, artık spor yapmak bir alışkanlık haline gelir, keyif verir ve ruh halinizi önemli ölçüde iyileştirir. Bu doğal ilaca artık bağımlı hale gelebilirsiniz.
SPOR AÇIK HAVADA MI KAPALI ALANDA MI YAPILMALI?
Özellikle kardiyo egzersizlerinde açık havada yapılan spor en faydalı olandır. Oksijenin bol olduğu açık havada vücut sporla birlikte daha fazla kan pompalamaya başlar ve dolaşım artar. Bu esnada daha hızlı nefes alış verişi olur ve vücudumuzda oksijen miktarı artar. Tabii ortamdaki oksijen miktarı ne kadar yüksekse sağlığımıza faydası da o kadar yüksektir. Ayrıca oksijenin artışı yağ yakım hızını da artıracaktır. Yeşil alanda ya da deniz kenarında spor yapmak ruhunuza iyi geleceği gibi güneşe maruziyet de D vitamini almanızı sağlar. Dolayısıyla fırsat buldukça sporunuzu açık havada yapmayı ihmal etmeyin.
SPOR AYNI ZAMANDA BİR GENÇLİK İKSİRİ
Artan enerji seviyeleri, azalmış hastalık riski ve iyileştirilmiş ruh sağlığı, fiziksel aktivitenin faydalarından sadece birkaçı. Bunlara ek olarak biyolojik yaşınızı da gençleştiriyor. Yapılan araştırmalar, düzenli fiziksel aktivitede bulunan kişilerde, yaşlarına rağmen çok daha genç bir kişinin kas kütlesi ve gücü olduğunu gösteriyor. Dahası, düzenli spor yaptığınızda bağışıklık sisteminiz yaşlanmıyor zayıflamıyor. Yaşlanma ile bağışıklığın zayıflaması, kas gücünün azalması doğal bir süreçtir mantığı yanlıştır. Yaşam boyu düzenli egzersiz yaparak zamanla yarışabilir, daha uzun ve sağlıklı yaşayabilirsiniz. Kısacası, eğer gençliğin arkasındaki gerçek sırrı arıyorsanız, yaşlanma karşıtı kremler yerine dışarı çıkın ve baharla birlikte spora başlayın.
