Vücutta kalbin pompaladığı kan hacminin %20’si beyne gidiyor. Kalpten çıkan damar önce beyni besler sonra vücudun diğer organlarına kan verir. Bu nedenle kalpten kan akışı başladığında öncelikle beyne pıhtı gitme olasılığı her zaman yüksektir.
İnme nedir?
Beyne giden pıhtı sadece kalpten değil, beyin damarları da yaş ilerledikçe yaşlanıyor ve damar sertliği dediğimiz bir süreç ortaya çıkıyor. Bu da damar üzerinde pıhtılar oluşturabiliyor bu pıhtılar da beyine gidiyor. Kalpten çıkan ana damarı ağaç kökü gibi düşünelim. Ağacın uç dalları da küçük damarlar olsun, pıhtılar kökten çıkıp yol üzerinde tıkanmaya neden olabilir. Dallar tıkanırsa beynin beslenmesi bozulur, küçük damar tıkanırsa daha hafif büyük damar tıkanırsa daha ağır hasara yol açar. Kalpten çıkan bu damar dalları beyin derinlerine doğru giderek daralıyor. Pıhtı ne kadar büyükse damarı o kadar erken tıkıyor ve ortaya çıkardığı hasar daha fazla oluyor. Felç aniden ortaya çıkan beyin fonksiyonlarında kayıpla sonuçlanan bir durumdur.
Ülkemizde inme/felç durumu
Ülkemizde her yıl yaklaşık 200.000 kişi felç geçiriyor. Geçen her 40 saniyede bir kişi felç geçirmekte; üç dakikada bir kişi de felç nedeni ile yaşamını yitirmektedir. Felç son 20 yıla kadar dünya sağlık örgütü listesinde ölüm nedenleri arasında 3. sırada idi. Ancak özellikle son 20 yıldır tanı ve tedavi alanında hızlı gelişmeler sayesinde tedavi edilebilir bir hastalık durumunda ve bu tedavinin başarılı olması için erken davranmak hayati önem taşıyor. Acil durumlarda hızlı ve başarılı tedavi için felç konusunda deneyimli merkezlerin belirlenmesi ve acil hizmetinin hastaları bu merkezlere ulaştırmaları gerekmektedir. Felç tedavisi, hem sürecin iyi değerlendirilmesi ve hem de kullanılacak tedavi yöntemlerinin hastadan hastaya değişkenlik göstermesinden dolayı kişiye özgü bir tedavidir. Felç ile mücadelede tek bir hekim değil multidisipliner konusunda yetkin bir ekip birlikteliği önemlidir.
Tıpta zamana karşı yarıştığımız hastalıklar vardır, felç bu hastalıklardan bir tanesi. Her geçen zaman beyindir diyoruz çünkü zaman geçtikçe sağlık merkezine ulaşmaya ne kadar gecikirsek beynimizin bir parçasını kaybediyoruz, felç böyle bir hastalık. Felç deyince bizden uzak sayılıyor ama çok yakınınızda olabilir. Herkesin başına her an gelebilir. Bugün engelli değiliz ama yarın olabiliriz. Özellikle risk grubunda olan kişiler önemli.
