COVID-19 (Koronavirüs) ile ilgili hala kafamızı karıştıran birçok soru var. “Aşı koruyorsa neden maske takıyoruz?”, “Hamileler aşı olmalı mı?” gibi birçok soru soruluyor.
COVID-19 ve en çok kafa karıştıran sorular
Bilim dünyası da hala net bir fikir birliğine varmasa da akla gelen soruların cevabını net anlamak, karar vermek açısından yardımcı olacaktır.
Aşı olduktan sonra neden maske kullanmaya devam ediyoruz?
Aşı ile ilgili en çok sorulan soru: “Eğer aşılar koruyorsa neden maske takıyorum? Eğer korumuyorsa neden aşı oluyorum?” Aslında gayet mantıklı ve kafa karıştırıcı iki soru.
Aşıdan sonra maske takmak gerekiyor çünkü şu anda sıra dışı bir durum ile karşı karşıyayız. Aşılar çok hızlı geliştirilerek kullanılmaya başlandı ve virüse karşı koruyuculuğu net olsa da toplum genelinde bir koruyuculuk yaratması için belli bir düzeye ulaşması gerekiyor.
COVID-19 için net bir fikir birliği olmasa da toplumun yüzde 60’ı aşılanmadan genel bir koruyuculuktan söz etmek zor görünüyor. Bu yüzden maske takmaya devam etmek zorundayız. Ayrıca siz aşı ile bağışıklık oluşturdunuz ve kendinizi korudunuz diyelim. Bu durumda virüs sizi hasta etmese bile siz başka insanlara virüsü bulaştırabilirsiniz.
mRNA aşıları güvenli mi?
mRNA aşıları COVID-19’da en çok tartışılan konulardan bir tanesi oldu. Dünyada bu kadar yaygın şekilde ilk defa kullanılıyor ancak bilim dünyası için yeni bir aşı değil. mRNA aşıları 1990’lardan beri üzerinde çalışılan ve daha önce Zika, Ebola ve influenza yani grip virüsü için de denenen bir aşı.
Virüslerin kendisini değil içindeki kritik protein parçasının vücut tarafından üretilmesini sağlayarak bağışıklık sisteminin harekete geçmesini sağlıyor. Ancak DNA ya da RNA’da herhangi bir değişime neden olmuyor. Burada temel amaç bağışıklık sistemini harekete geçirmek, böylece bağışıklıkta anlamlı bir etkinlik sağlıyor.
COVID-19 geçirdiysem yine de aşı olmalı mıyım?
COVID-19 geçirenlerde çoğunlukla antikor oluşuyor. Ancak bu antikorun her insanda oluşup oluşmadığını ve ne kadar süre koruyucu düzeyde bir antikor geliştiğini bilmiyoruz.
Bazı hastalarda 3 ay sonra antikor düzeyi düşerken bazılarında 1 ay bile koruyacak düzeyde antikor üretmediğini görebiliyoruz. Bu nedenle aşı vücudun antikor üretmesi ve virüsle savaşması için yine en iyi yol olarak görünüyor. Aşı için genellikle COVİD-19 enfeksiyonun ardından en az 3 ay geçmesi öneriliyor.
