Toplum olarak maske takma alışkanlığımız daha önce yoktu. Dolayısı ile yeni yeni öğreniyoruz, alışkanlık haline getirmek kolay değil.
Zaman zaman maske takmadan evden çıktığımız, arabada ya da yolda yürürken diğer insanları gördüğümüzde takmadığımızı fark ettiğimiz olmuştur. Hatta takarken bunaldığımız nefes alamadığımızı hissettiğimiz ve burnumuzu açtığımız da sık oluyor. “Konuştuğum anlaşılmıyor, nefesim rahatsız ediyor” diye maskeyi çenemize indirdiğimi ben bile hatırlıyorum. Aslında bunların tümü doğal refleks davranışlar. Biz daha önce böyle bir durumu hiç yaşamadık ve alışmamız da zaman alıyor. Ancak burada temel mesele maskeyi neden takmamız gerektiğini doğru anlamak. Eğer siz de ‘bana bir şey olmaz’ mantığı ile hareket ediyorsanız lütfen şunu unutmayın; maske takmak sadece sizi değil sizden daha çok etrafınızdaki kişileri koruyacaktır.
Maske takmak
Maske takmak her şeyden önce topluma saygı anlamına geliyor. Tehlikeli günlerden geçiyoruz, çok yakınlarımız birden hasta olabilir ve kaybedilebilir de. Maske takmadığınızda size virüsün bulaşma ihtimali yüksek ve buna rağmen bulaştığında siz hasta olmasanız bile virüsü sizinle birlikte evde yaşayanlara da taşımış oluyorsunuz.
Siyah maskeler
Siyah maskeleri defalarca anlattık. Fakat kullanım kolaylığı yıkanabilir olması nedeniyle sık kullanıldığını görüyoruz. Bu maskeler nano kumaş adı altında polyester kumaştan üretiliyor. Polyester kumaşların virüsün geçirgenliğini önlemesi çok zor. Siyah maske belki cerrahi maske ile beraber kullanılabilir, alta cerrahi maske üste siyah maske takılabilir. Ancak tek başına kullanımları koruyucu değildir. Size tavsiyem maske yapımında pamuklu kumaşları tercih edebilirsiniz ancak yine de tüm bunları cerrahi maskelerin yokluğunda kullanmak en doğrusudur.
Yazın maske kullanımı
Yazın bunaltıcı sıcaklar kapımızda. Sıcak havada bir de maske takmak zorlayıcı olabilir. Ancak lütfen kendimizin ve çevremizin sağlığı için buna mecbur olduğumuzu tekrar hatırlayalım. Maskelerde en büyük tehlike sıcakta daha fazla nemlenmesidir. Cerrahi maskeler için genel önerimiz 2-4 saat kullanımı idi, ancak net söylemek gerekirse maskeniz nefes alışverişinizle çabucak nemlenecektir ve her nemlendiğinde maskeyi değiştirmek en doğru yol olacaktır. Çok sıcak havalarda belki 2 saat aralıklarla değiştirmek en sağlıklı yol. Bunun için size önerim mümkün olduğunca sıcak havada dışarda dolaşmayın, evde kalmayı tercih edin. Etrafta kimse olmadığında ve hava çok sıcaksa yürüyüş yaparken maskenizi çenenize indirebilir ancak 1.5 metre yakınınızdan geçen biri varsa mutlaka tekrar kapatmalısınız. Bu uygulama sırasında maskenizi iplerinden açıp kapamalı ve ellerinizi ağzınıza burnunuza götürmemeye özen göstermelisiniz. Unutmayın bu virüs damlacık yolu ile bulaşıyor, etrafınızda insanlar varken maske takmak saygı gereğidir. Maske sizden çok etrafınızdakileri korur. Bu nedenle fiziksel mesafe kuralına uyarak maskenizi her zaman takmaya özen gösterin.
Yazın sıcaklarda çok bunaldığımızda
Burada bahsettiğimiz üzere fiziksel mesafe çok önemli. Etrafta kimsenin olmadığı alanlarda maske çıkarabilirsiniz. Ancak yolda yürürken ister istemez insanlarla karşılaşacaksınız, sürekli maskeyi takıp çıkarmak ellerinizle maskeye sürekli dokunmak tehlikeli, bu nedenle mümkün olduğunda takmak en idealidir.
Cerrahi maskeleri nemlendiğinde çıkarıp atmak gerekiyor. Bu da yaklaşık 2 saat demek. Gün boyu yani 7-8 saat dışarda kalacaksak en azından yanımıza 4 tane maske almak uygun olacak. Maskeleri bir temiz poşet içinde saklamak, çıkardığınız kirli maskeyi başka bir poşet içine koymak ve mümkünse yanınızda taşımak değil, hemen çöpe atmak en sağlıklısıdır. Evden çıkarken bu işlemler için çantanıza 3-4 tane temiz poşet koymayı ihmal etmeyin.
Çantanızdaki cerrahi maskelerinizi evden çıkmadan temiz bir naylon poşetin içine koyun. Çantanızda bir de dezenfektan sprey olmasına dikkat edin. Maskenizi değiştirirken çıkardıktan ve poşete koyup attıktan hemen sonra yeni maskenizi takmadan ellerinizi yıkamanız gerekiyor. Bu şansınız yoksa dezenfektan sprey veya %70 ve üzeri alkol içeren bir kolonya kullanabilirsiniz.
Çocuklara uygun boyda maske bulmak zor
Çocuklar ciddi hastalık yaşamasalar da taşıyıcılıkları yüksek, o nedenle maske takmaları çok önemli. Ama doğal olarak maske takmak bir kâbus haline gelebilir. Hele sıcak havalarda takmak istemeyebilirler. Ya da maske büyüklüğü uygun olmayabilir. Maske boyutu sorun ise cerrahi maskenin telli kısmından burnu sıktıktan sonra uzun gelen ipleri keserek tekrar çocuğun kulağına göre bağlayabilirsiniz. Ancak belki de yapılacak en iyi şey cerrahi maskenin iplerini keserek çocukların en sevdiği kumaştan bir maske dikmek ve cerrahi maskeyi altına yerleştirerek takmalarını sağlamaktır. Böylece altta kalan cerrahi maske koruyuculuğu sağlarken üstte çocuklarınızın en sevdiği çizgi film karakterini içeren kumaştan yapılmış bir maske ilgisini çekecek severek takacaktır. Ama unutmamamız gereken eve gittiğimizde pamuk maskenin hemen yıkanması gerektiği, alttaki cerrahi maskenin ise tek kullanımlık olarak atılması gerektiğidir.
Maskeyle spor yapmak
Maske takmak solunum için bir direnç oluşturur ve hava akımını doğal olarak zorlaştırır. Ve özellikle egzersiz yaparken verdiğimiz karbondioksitli havanın tekrar solunmasına neden olur. Oksijenden fakir havayı soluduğumuzda nefes darlığı, nefes alışverişte hızlanma, baş dönmesi, baygınlık ve solunum yetmezliği gelişebilir. Akciğerlerin temiz hava almak için fazla zorlanması sağlığımız için tehlike oluşturabilir.
Maske takmak özellikle gözlük kullanıcıları için kâbus oluyor. Gözlüklerin camları hızla buğulanabiliyor ve kullanımı zorlaştırıyor. Bunu çözmek ise son derece basit. Cerrahi maskenizin hemen altına demir tel olan bölgeye bir kâğıt peçete katlayıp yerleştirin. Burnunuzun üzerine gelecek şekilde oturtun ve maskenizi takın. Gözlüğünüz artık buğulanmayacaktır.
