Maymun çiçeği hastalığı tüm dünyaya yayılmaya devam ediyor. Seksenin üzerinde ülkede en az 26.000 enfekte vaka var. Dünya sağlık örgütü Maymun çiçeği hastalığını uluslararası acil sağlık durumu olarak ilan etti.
Maymun çiçeğine yakalamaktan ne kadar korkmalıyım? Herkes aşılanmalı mı? En yüksek risk grup kimler? Hangi önlemleri almalıyız? Maymun çiçeği hastalığı tam olarak nasıl bulaşır? hangi yakınmalarla seyreder? Bu soruların cevabını birlikte verelim.
Maymun çiçeği hastalığı nasıl bulaşıyor?
Öncelikle COVID-19 gibi bulaşıcı değil ve o şekilde yayılmıyor. COVID-19 çok yüksek bir bulaşıcılığa sahipti küçük hava partikülleri ile bile bulaşıyordu. Bunun anlamı sohbet sırasında, konferans salonunda veya restoranda direk bulaşabiliyor. Ama Maymun çiçeği hastalığı direk cilt teması ile bulaşıyor, cinsel aktivite ile geçmemesine rağmen cilt teması uzun süre olduğunda cinsel aktivite sırasında sıkça yayılabiliyor, öpüşmek, sarılmak ve cinsel aktivite ile geçebiliyor.
Maymun çiçeği hastalığı aynı zamanda kişilerde cilt lezyonları varsa bu lezyonlar çarşaf, havlu gibi eşyalara da yayılarak başkalarına bulaşabiliyor. Bu nedenle hastalanan kişilerin eşyalarını paylaşmamaları öneriliyor.
Maymun çiçeği hastalığında hangi yakınmalar oluyor?
Maymun çiçeği hastalığı bulaşan kişilerde öncelikle ateş, baş ağrısı, kas ağrısı ve halsizlik başlıyor tıpkı diğer viral enfeksiyonlarda olduğu gibi. Çoğu kişide lenf bezleri de şişer, ardından kabarcık veya yaraya benzeyen döküntüler meydana geliyor ve bu lezyonlar tüm vücutta veya bir kısmında olabiliyor mesela sadece genital bölgede, ağız içinde veya vücudun başka bir bölgesinde görülebiliyor.
Kimler Maymun çiçeği hastalığı için risk taşıyor?
Aslında daha çok biseksüel, homoseksüel kişileri etkileyebiliyor. Yeni yapılan bir çalışmada Maymun çiçeği hastalığına yakalananların %98’inin gay veya biseksüel olduğu gözlendi ve ortalama yaş da 36 civarında idi. Amerika’da bu kişilerin aşılanmasına da başlandı. Amerika’da kadınlarda ve çok seyrek çocuklarda görüldüğü ama bu kişilerin, bir erkekle direk temastan hastalığı bulaştığı yönünde idi.
Maymun çiçeği hastalığından kaybedilen vaka var mı?
Dünya sağlık örgütüne göre %3 ile %6 oranında ölüm riski taşıyor. Henüz ölümler çok nadir de olsa gebe kadınlar, küçük çocuklar, bağışıklık sistemi zayıf olanlar bu açıdan risk taşıyor.
Maymun çiçeği hastalığından ne kadar korkmalıyız? Bu sorunun cevabını tam olarak bilmiyoruz, ancak bir şekilde biseksüel kişilerin yüksek risk taşıdığını bilmek gerekiyor. Bu kişilerin vücudunda döküntüler görülse de hızlıca test olmalı ve diğer insanlarla direk temastan kaçınmaları çok önemli. Riski azaltmak isteyen kişilerin gece kulüpleri, partiler, cilt teması fazla olabilecek ortamlardan kaçınmaları öneriliyor.
Maymun çiçeği hastalığına karşı herkes aşılanmalı mı?
Hayır. Aşı zaten çok kısıtlı sayıda bulunuyor. Maymun çiçeği hastası ile kesin temas eden kişilerin aşılanması öneriliyor. Temastan dört gün içinde aşı yapıldığında kişiyi hastalık geçirmekten koruyabiliyor. İlk iki hafta içinde yapıldığında hastalığın şiddetli geçmesini azaltabiliyor.
