Parkinson hastalığını biz yıllarca bir beyin hastalığı olarak biliyoruz. Ancak, ilgi çekici araştırmalar hastalığın kökeninin beyinde değil, bağırsaklarda olduğuna işaret ediyor.
Araştırmacılar, bağırsakta bir protein tarafından tetiklenen yanlış yönlendirilmiş bir bağışıklık saldırısının hastalığın erken habercisi olabileceğini öne sürüyor. Bu yeni bakış açısı, Parkinson’u beyne ulaşmadan önce durdurabilecek erken teşhis için umutları artırıyor.
Geleneksel olarak bir beyin rahatsızlığı olarak görülen Parkinson hastalığı, nörolojik semptomlar ortaya çıkmadan yıllar önce bağırsaklardan kaynaklanıyor olabilir.
Yanlış katlanmış alfa-sinüklein proteinleri nöronların dışında ortaya çıkarak onları bağışıklık sistemi saldırılarına karşı savunmasız hale getirebilir, bu da erken Parkinson hastalarında kabızlık semptomlarının da gösterdiği gibi bağırsakta başlayabilir.
Araştırmacılar, bağırsaktaki otoimmün tepkinin erkenden durdurulmasının beyin nöronlarına daha sonra zarar gelmesini önleyebileceğini vurguluyor.
Parkinson hastalığının göze çarpan yakınmaları- kontrol edilemeyen titremeler, hareketlerin yavaşlaması ve kişinin yürürken ayaklarının yere yapıştığı hissi, beynin hareketi kontrol etmeye yardımcı olan bir bölgesindeki nöron kaybından kaynaklanır.
Ancak bazı araştırmacılar nörodejeneratif hastalığın beyinden çok uzakta, bağırsaklarda ve ilk nörolojik belirtilerin ortaya çıkmasından yıllar önce başlamış olabileceğine inanıyor.
Yeni bulgular Neuron Dergisinde yayımlandı
İlk olarak 20 yıl önce ortaya atılan Parkinson’un bağırsak kaynaklı teorisi, Parkinson’da otoimmün bir yanıtın rolüne işaret etmesinin ardından ilgi çekmeye başladı.
Parkinson’da alfa-sinüklein adı verilen bir protein yanlış katlanır, nöronların içinde birikir ve hücrelere zarar verir. Bu yanlış katlanmış alfa-sinükleinin nöronların dışında da görülebildiğini ve bunun da nöronları bağışıklık sisteminin saldırısına karşı savunmasız hale getirdiği gösterildi.
Parkinson hastalarının kanında genellikle nöronlara saldırmaya hazır bağışıklık hücreleri bulunur.
Ancak bu hücrelerin nereden köken aldığı net değildi. Aynı nöronları içermesi ve Parkinson hastalarının çoğunun beyin semptomları ortaya çıkmadan ve hastalık teşhis edilmeden yıllar önce kabızlık yaşaması nedeniyle bağırsak ilgi çekici bir olasılıktı.
Yapılan incelemelerde dikkati çeken Alfa sinükleine karşı bağışıklık tepkisi bağırsak semptomlarına yol açıyordu.
Araştırmacılar alfa-sinükleine karşı bağışıklık tepkisinin hastalığı başlatıp başlatamayacağını ve nerede başlatabileceğini bulmak için önce hücre yüzeylerinde yanlış katlanmış alfa-sinüklein parçalarını gösterebilen farelere alfa-sinüklein enjekte ettiler ve beyinde ve bağırsakta neler olduğunu izlediler.
Araştırmacılar beyinde Parkinson hastalığına benzeyen herhangi bir belirti görmediler, ancak bağırsaktaki nöronlara yönelik bir bağışıklık saldırısının kabızlık ve çoğu Parkinson hastasında hastalık teşhisi konulmadan yıllar önce görülenlere benzeyen sindirim sorunlarına neden olduğunu gördüler.
Bulgular ayrıca, bağırsaktaki bağışıklık tepkisinin erken tespitinin, beynin nöronlarına daha sonra yapılacak bir saldırıyı önleyebileceği ve Parkinson’u durdurabileceği olasılığını da ortaya koyuyor.
Ancak şu anda bağışıklık sisteminin Parkinson beyninde ne kadar büyük bir rol oynadığı net değil. Araştırmacılar farelerinin beyinlerinde neden herhangi bir Parkinson belirtisi gelişmediğini bulurlarsa bu sorunun cevabı daha net hale gelebilir.
Fare modelindeki bağışıklık hücrelerinin beyne ulaşamıyor olabileceğini, çünkü hayvanların genç olduğunu ve yaşın henüz kan-beyin bariyerini bağışıklık hücrelerinin geçmesine izin verecek kadar zayıflatmadığını varsayılıyor. Bariyerin açılması ya da yaşlanma sürecinin hızlandırılması, farelerde gastrointestinal ve beyin semptomlarının gelişmesine yol açabilir.
KAYNAK:
– Parkinson’s Puzzle: Is the Root in the Gut, Not the Brain? – Neuroscience News.
