Beynimiz eşi benzeri olmayan bir mekanizmaya sahiptir. Bu mekanizma kendi içinde özel bölümlere ayrılır, her bölümün ayrı görevi var ve bu bölümler birbiriyle harmoni içinde çalışır. Yani her ne kadar beynimizde sağ lob ve sol lob; bilişsel, duygusal ve duyusal yetenekler konusunda farklı görevlere ev sahipliği yapsa da, aslında beynin bir bütün olarak çalıştığını söylememiz lazım.
Sağ beyin-sol beyin teorisi
Yapılan çalışmalarda beynin sağ ve sol bölümünün birbirinden baskın olmadığı gösterilmiştir. Kesin çizgilerle sağ ve sol beynin görevlerini ayırmak doğru olmayacaktır. Ancak sağ ve sol beyinde baskın olan fonksiyonları beraber tanıyalım ve “Sağ beyin-sol beyin” mitinin ortaya çıkmasında neler etkili olmuş inceleyelim.
Sağ beyin-sol beyin teorisinde, insanların sağ ve sol beyin baskınlıkları olduğu düşünülür.
Baskın sağ beynin özellikleri
Sağ beyni baskın olan kişilerde gelişen yetenekler şunlardır:
- Yüz hatırlama,
- Duyguları anlama,
- Hayal gücünü kullanma,
- Yaratıcılık,
- Müziğe yatkınlık
Baskın sol beynin özellikleri
Sol beyni baskın olan kişilerde daha gelişmiş olan yetenekler ise şu şekilde sıralanabilir:
- Dil ve konuşma becerisi,
- Mantıklı düşünme,
- Kritik karar verme,
- Hesaplama ve işlem yapma.
Bu nedenle sol beyni baskın olan kişilerin daha mantıksal ve objektif insanlar oldukları; sağ beyni baskın olan kişilerin ise daha düşünceli ve yaratıcı oldukları ifade edilir. Ancak beynin işleyişi sağ beyin-sol beyin teorisinde belirtildiği şekilde değildir.
Beynin baskın bölgeleri
Bellek, mantıklı ve kritik düşünme, odaklanma, duyguların yönetimi, konuşma ve dil kullanımı gibi işlevler için beyinde ana merkezler bulunmaktadır. Burada tabii beynin hangi bölgesinin baskın olduğu da önemlidir.
Sağ elini kullananların büyük çoğunluğunda beyinde sol beyin dil açısından aktif iken, sol elini kullanan kişilerde yüzde 60 sol beyin dominanttır. Özellikle sağ ve sol beyin arasında farkı incelersek sol beyinde dil işlevlerinden sorumlu alanda konuşma sırasında kelimeleri doğru sırada söylemeye yardımcı olan kısım ile görsel algılamada objelerin yerlerini algılamamıza yardımcı olan bölge aktifleşir.
Beynin sağ kısmında yine sol beyindeki gibi dil işlevleri desteklenir ancak bu dili anlamaya yönelik bölgenin baskın olduğu taraftır. Yine görsel algılamada iki obje arasındaki uzaklığın algılanması sağ beyinde aktifleşen alan sayesindedir. Ancak temel olarak beyin sağ ve sol taraflı birlikte çalışır. Örneğin, kritik düşünme gerektiren bir problem karşısında beyinde belirli bölgelerin aktifleştiğini ancak bu bölgelerin solda ya da sağda değil iki tarafta da eşit miktarlarda aktive olduğu gözlenmiştir.
