Sosyal medyayı neden bu kadar sevdiğimizi hiç düşündünüz mü? Cevap basit: Dopamin!
Sosyal medya, beynimizdeki mutluluk hormonu dopaminin bir numaralı üreticisi. İnstagramda bir fotoğraf paylaştığınızda ve “like” yağmuruna tutulduğunuzda, beyninizde adeta parti ışıkları yanar. Her yeni bildirim, her yeni takipçi, minik bir dopamin patlaması yaratır ve biz de kendimizi daha mutlu hissederiz.
Bir düşünün, Facebook’ta bir arkadaşınızın doğum gününü kutlamak bile ödül gibidir. Çünkü o minik bildirim sesi, beynimize “Beni seviyorlar!” sinyali gönderir. Twitter’da bir tweet’in viral olması mı? O, tam anlamıyla bir dopamin tsunami’si!
Ancak!! bu sürekli dopamin arayışı ve patlamaları, uzun vadede sağlığımız açısından birçok zarara yol açabilir. İşte sosyal medyada dopamin patlaması yaşamanın zararları:
Bağımlılık
Dopamin, bağımlılık yapıcı bir maddedir. Her yeni bildirim ve beğeni, bir sonraki dozu beklememize neden olur. Bu bağımlılık, bizi sürekli telefonumuza bakmaya zorlar ve gerçek dünya ile bağlarımızı zayıflatır. Kendinizi, telefonunuza bakmadan 5 dakika bile geçiremezken buluyorsanız, bu bağımlılığın etkisindesiniz demektir.
Anksiyete ve Depresyon
Sosyal medyada sürekli başkalarının hayatlarını izlemek, “FOMO” (Fear Of Missing Out – Bir şeyleri Kaçırma Korkusu) dediğimiz durumu tetikler. Başkalarının sürekli mutlu ve başarılı göründüğü bu sanal dünyada, kendimizi yetersiz ve mutsuz hissedebiliriz. Bu da anksiyete ve depresyon riskini artırır.
Uyku Bozuklukları
Yatmadan önce sosyal medyada dolaşmak, uykusuz gecelere davetiye çıkarır. Mavi ışık, melatonin üretimini baskılar ve uyku düzenimizi bozar. Birkaç saatlik kaliteli uyku yerine, saatlerce ekrana bakmanın bedelini sabahları yorgun ve bitkin hissederek öderiz.
Dikkat Dağınıklığı
Sosyal medyada geçirilen zaman, dikkat dağınıklığına yol açar. Sürekli olarak gelen bildirimler ve mesajlar, odaklanma yeteneğimizi zayıflatır. Bu da iş ve okul performansımızı olumsuz etkileyebilir.
Sosyal İlişkilerin Zayıflaması
Gerçek dünyadaki sosyal ilişkiler, sanal dünyadaki etkileşimler nedeniyle zayıflayabilir. Aile ve arkadaşlarla geçirilen zaman, sosyal medya yüzünden azalabilir ve bu da ilişkilerin kalitesini düşürebilir.
Yani sosyal medya, dopaminimizi besleyen gizli bir hazine olabilir, ama bu hazineyi doğru kullanmak önemlidir. Kendinizi sürekli sosyal medyada kaybolmuş buluyorsanız, biraz bilinçli kullanım ve ara sıra dijital detoks yaparak bu dopamin fırtınasını sağlıklı bir şekilde yönetebilirsiniz. Kısacası, sosyal medya dopaminimizi artıran bir araç olabilir, ancak kontrolü elden bırakmadan, zararlarının farkında olarak tadını çıkarmak en iyisi!
