Stres hormonları böbreklerin hemen üstünde yerleşmiş olan adrenal bezlerde üretilir ve ani ortaya çıkan tehlikelere karşı vücudumuzu korumamızı sağlarlar. Ani stres ortamında üretilen hormonlar vücudumuzu harekete geçirir.
Alarm dönemi nedir?
Solunum kalbe, beynimize ve kaslarımıza gerekli oksijeni sağlamak için hızlanır. Daha fazla enerji sağlanması için kortizol kan şekerini artırır. Kalp atışı artar, kan damarları genişler ve tansiyonumuz yükselir. Tüm kaslarımız gerilir. Daha çok terlersiniz. Bu döneme alarm dönemi diyoruz.
Alarm döneminde yaşanan stres sonrası vücut kendini iyileştirmesi için 24-48 saatlik bir istirahat dönemine ihtiyaç duyar. Bu dönemde yorgun hisseder dinlenmek istersiniz. Bu dönem olmazsa vücudun stres kaynakları tükenir. Dokularımız ve kaslarımız zarar görür bağışıklık sistemimizin çökmesi ile hastalıklara karşı savunmasız kalırız.
Aşırı strese maruz kalmanın etkileri
Aşırı strese maruz kalmanın etkileri her anlamda yıkıcı olabilir, çünkü vücudumuz kısa süreli strese dayanabilecek kapasitededir. Ama hayatımızı kurtaran bu stres tepkileri gündelik hayatımıza sabahtan akşama kadar yaptığımız işlere ve hayatın diğer sosyal bölümlerine yansıdığında stresin faydasından çok zararını görmeye başlarız.
Stres nasıl oluşur?
Vücudunuz düşüncelerinize, duygularınıza ve davranışlarınıza tepki verir. Bu beyin-vücut bağlantısı yüzünden, ne zaman stresli hissetseniz vücudunuz bir şeylerin yolunda gitmediğinin sinyalini verir. Örneğin bir yakının ölümü gibi özellikle stresli bir olay sonrasında yüksek tansiyon veya mide ülseri ortaya çıkabilir.
Kronik stresin zararları
Kronik stres vücudun bağışıklık sistemini zayıflatarak duygusal açıdan zor zamanlarda soğuk algınlığına, gribe ve diğer enfeksiyonlara yakalanmanıza neden olabilir. Kronik stresin aynı zamanda kalp hastalıkları, yüksek tansiyon ve hatta kanserle ilgili olduğu düşünülmektedir. Stresli olduğunuzda sağlığınızla gerektiği gibi ilgilenmezsiniz. Egzersiz yapmayı, besleyici yiyecekler yemeyi veya doktorunuzun yazdığı ilaçları almayı canınız istemez.
Stresin yaygın belirtileri
Stresin birçok belirtisi olmakla birlikte en yaygın stres belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Sık tekrarlayan migren veya baş ağrısı, Diş gıcırdatma, Boyun ve sırt ağrıları,
- Sersemlik, bitkinlik, baş dönmesi
- Soğuk veya terli el veya ayaklar
- Sık soğuk algınlığı, enfeksiyon veya uçuk yaraları
- Mide ağrısı veya bulantısı, Kabızlık veya ishal
- Nefes alma veya iç çekmede zorluk, Aşırı anksiyete, endişe, suçluluk ve gerginlik
- Yerinde duramamak, ayakları tıkırdatmak gibi gerginlik gösteren alışkanlıklar
- Göğüs ağrısı veya kalpte çarpıntı
- Sık idrara çıkma
- Cinsel istekte ve performansta azalma
- İştah artışı veya azalması
- Uykusuzluk, kabus veya rahatsız edici rüya görme
- Konsantrasyon güçlüğü, Yeni bilgileri öğrenmede güçlük çekmek, unutkanlık
- Sık ağlama nöbetleri veya intihar düşüncesi, Yalnızlık veya değersizlik hisleri
- Dış görünüm ve dakiklikte özensizlik
- İş yerinde üretkenliğin düşmesi, Sosyal hayattan çekilme
Stresinizi dengelemek için:
- Özellikle proteinli bir kahvaltıyı atlamayın,
- Kahve gibi kafeinli ürünleri tüketmekten kaçının,
- Kahvenin sağlıklı olduğu biliniyor ama burada kafeinin etkisi yoktur, kafeinsiz kahve tercih edin,
- Alkol, şeker ve diğer tatlılardan uzak durun,
- Deniz tuzu veya Himalaya tuzu kullanın,
- Her gece aynı saatte yatmaya gayret edin (ideali 23.00’dan önce) ve 7-8 saat uyuyun,
- Her sabah günlük güneşinizi almaya çalışın,
- Gün boyu gülmek ve kahkaha atmak için fırsatları değerlendirin,
- Meditasyon ve solunum egzersizleri yapın,
- Kendinizi çalışırken zorlamamaya gayret edin.
