Vücudun genç kalmasının kuralı 3 besin algılama yolundan geçiyor. mTOR (rapamisin hedef maddesi), insülin ve AMPK (AMP aktive eden protein kinaz). İnsülini azaltarak (kalori kısıtlaması özellikle şeker ve karbonhidrat azaltarak), mTOR’u azaltarak (hayvansal protein azaltarak daha çok bitkisel protein tüketerek) ve AMPK’ı aktive ederek (kalori kısıtlaması ile) Longevity sağlamak mümkün.
İnsülin: Yaşlanmada insülin direnci
Beslenmede incelenen en önemli ipuçlarından biridir. Yiyecekler üç makrobesinden oluşur. Karbonhidrat, protein ve yağlar. Yediğiniz yemekte vücudunuz alınan bu makrobesinlere belirli hormonların üretimini artırarak yanıt verir. İnsülin protein ve karbonhidrat yemeye tepki olarak artar, diyette alınan yağ insülin artırmaz.
Yaşlanmada insülin direnci yüksektir ve kalp hastalığı, demans, kanser gibi kronik hastalıklara zemin hazırlar. Kalori kısıtlaması veya diyette karbonhidrat azaltılması insülin direncini azaltır ve uzun ömrün kapılarını açar.
İnsülin benzeri büyüme faktörü: IGF-1
IGF-1 hücrelerin büyüme ve gelişmesini teşvik eden ve büyüme hormonu tarafından salgılanan bir proteindir.
Yaşlanma ile insulinle yakın ilişkili bir hormon insülin benzeri büyüme faktörü veya IGF-1’dir. Hipofiz bezinden salgılanan büyüme hormonu çocuklarda büyümeden sorumludur. Büyüme hormonu asıl büyüme etkilerini sağlayan IGF-1 üretimini sağlar. IGF-1 eksikse çocukta küçük vücut ve kısa boy gelişimi olur. Erişkinlerde ise büyüme hormonu vücut ve doku tamirinden sorumludur. IGF-1 yüksekse büyüme olur bu da yaşam uzunluğunu kısaltır. IGF-1 düşükse vücut uyku modundadır ve bu da yaşamı uzatır.
mTOR: mTOR salgılanmasından kaçınma
Rapamisinin hedefi olan mTOR protein ve aminoasitlere hassastır. Protein tükettiğinizde bağırsakların emilimi için aminoasitlere parçalanır ve mTOR düzeyi artar. Proteinli beslenme genel sağlığımız için gerekli olmakla birlikte aşırı mTOR salgılanmasından kaçınma uzun yaşam için önem arz eder. Diyette protein kısıtlaması ve açlık mTOR düzeylerini düşürür.
Protein varlığında vücut büyüme moduna geçer ve yeni proteinler üretmeye başlar. Yaşamın erken döneminde mTOR büyüme ve gelişmeyi tetikler ama ilerleyen yaşlarda yaşlanmaya neden olarak vücuda zarar verir. mTOR bloke eden ilaç rapamisin otofaji etkisi ile yaşamı uzatma etkisi sağlar.
AMPK
Üçüncü besin sensörü AMP aktive eden protein kinazdır. AMPK ise ters yönde işler. Besin varlığında mTOR, insülin ve IGF-1 yükselir, AMPK düşer. Bu da büyümesi ve üremeyi kolaylaştırır. Besin yoksa AMPK yükselir. Hücreler düşük enerjiye sahip olur ve bakım onarım ve hayatta kalma kolaylaşır.
Sağlıklı olmak dengeden geçer bazen büyümeye bazen de bakım ve onarıma ihtiyacımız var. Bakım ve onarım dönenimde vücudumuz uyku modundadır ve bu da yaşamı uzatır. Kişi aralıklı oruç yaptığında vücutta hem yüksek hem düşük besin bulunabilirliği açısından geçiş olur ve hem büyüme hem de uzun ömür yollarını aktif olarak yüksek düzeyde tutar.
