Son zamanlarda yapılan bir araştırma, süt içmenin yaşlanma hızımız üzerinde düşündüğümüzden çok daha büyük etkisi olduğunu ortaya koydu. Yüksek yağlı süt tüketenlerin biyolojik olarak daha hızlı yaşlandığı, buna karşın düşük yağlı süt tüketenlerde bu etkinin olmadığı belirlendi. Bu bulgular, sağlıklı bir yaşam için günlük süt tercihlerinizi yeniden gözden geçirmenizi gerektirebilir.
Süt Yağ Oranı ve Yaşlanma: Nasıl Bir Bağlantı Var?
Amerika’da 5 binin üzerinde yetişkinde yapılan bir çalışmada süt tüketimi sıklığı ve sütün yağ oranı ile yaşlanma süreci arasındaki bağlantılar incelendi. Bu çalışma yaşlanmaya etkisi için özellikle telomer uzunluğu araştırıldı. Telomerler, hücrelerimizin yaşlanmasını belirleyen biyolojik saatler olarak bilinir. Yaş ilerledikçe telomerler kısalır ve bu da biyolojik yaşlanmanın bir göstergesidir. Bu araştırma, yüksek yağlı (%2 yağlı) süt tüketenlerin telomerlerinin, düşük yağlı (%1 ‘den az yağlı) süt tüketenlere göre daha kısa olduğunu ortaya koydu. Telomer uzunluğundaki bu fark, biyolojik yaşlanma hızında yaklaşık 4.5 yıllık bir fark yaratıyor. Yani, yüksek yağlı süt tüketenler daha hızlı yaşlanıyor.
Yüksek Yağlı Süt Neden Daha Fazla Yaşlandırıyor?
Telomerler, kromozomlarımızın uçlarını koruyan yapılar olarak bilinir ve hücre bölünmesi sırasında kromozomların zarar görmesini engeller. Ancak, zamanla telomerler kısalır ve bu da hücre yaşlanmasının doğal bir parçasıdır. Yaşlanma sürecini hızlandıran birçok faktör var; stres, kötü beslenme, sigara içme, obezite gibi. Amerika da yapılan bu son çalışmaya göre süt yağ oranındaki %1’lik bir artış, telomerlerin 69 baz çifti kadar kısalmasına neden oluyor. Bu, daha hızlı yaşlanma anlamına geliyor. Örneğin, tam yağlı süt içen bireylerin telomerleri, düşük yağlı veya yağsız süt içenlere göre 145 baz çifti daha kısa. Bu da biyolojik yaşlanmada yıllar süren bir fark demek. Sonuçlar, tam yağlı süt içmenin yaşlanma sürecini hızlandırdığını ve düşük yağlı süt tüketiminin etkisiz olduğunu ortaya koyuyor.
Yapılan bu araştırma, süt tercihlerinde daha dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor. Özellikle sağlıklı yaşlanmayı hedefleyen bireylerin tam yağlı süt yerine %1 yağlı süt veya yağsız süt tercih etmeleri öneriliyor. Bu küçük değişiklik, yaşlanma hızınızı önemli ölçüde yavaşlatabilir ve biyolojik yaşınızı genç tutabilir.
Süt protein ise neden daha fazla protein tüketmek yaşlanmayı hızlandırır?
Bunu açıklamak çok karmaşık, ancak temelde protein, hücresel çoğalma ve daha fazla anabolik işlevde kilit bir role sahip olan mTORC adlı bir molekülün uyarıcısıdır. Yani daha fazla kas istiyorsanız anabolik süreci artıracağı için size daha fazla kas yapabileceği için iyi olsa da bu aynı zamanda DNA’nın ucundaki telomerlerin daha hızlı kısalması anlamına gelir. Hücreler çoğaldıkça, çoğalma limitine biraz daha yaklaşırlar ve bu gerçekleştiğinde artık çoğalamaz ve ölürler. Bu durumda da dokular bir miktar bütünlük ve yoğunluk kaybetmeye başlar, örneğin kırışıklıklar, sarkık cilt, yaşlanan organlar gibi. Ayrıca mTORC’nin yaptığı şey, Otofaji adı verilen ve bir nevi onarım ve işlevini sürdürme gibi bir süreci bastırmaktır. Ekonomide olduğu gibi, çok fazla büyüme olduğunda, çok fazla bakım yapılmaz ve vücut zorlanır. Her şey denge ile ilgilidir ve aşırı amino asit tüketimi bu anabolik süreci çok fazla uyarabilir ve on yıllar boyunca yaşlanma hızlanabilir.
Ayrıca sütteki laktozun parçalanma ürünü olan galaktozun yüksek seviyelerde bulunmasının kemik sağlığını zayıflatabileceği ve yaşlanmayı hızlandırabileceği ortaya koyuldu. Günde üç bardak süt içen kadınların kalça kırığı riski ve erken ölüm riski iki kat daha fazlayken, daha fazla süt tüketenlerin kardiyovasküler hastalıklar ve kansere bağlı ölüm riskleri de yükseliyor.
Süt belki de en tartışmalı gıdalardan biri. Süt içmenin faydaları hakkında bir sunum hazırlasam, herkesin daha fazla süt içmesi gerektiğini düşünürdünüz. Ancak tersini savunan bir sunum da hazırlayabilirim. Bu çalışmanın bulguları kesinlikle dikkat edilmesi gereken bulgular. Belki de daha fazla dikkat göstermemiz gereken bir nokta var. Bu çalışma, süt tüketimiyle ilgili tercihlerinizi gözden geçirmeniz için bir uyarı niteliğinde olabilir. Özellikle yaşlanmayı yavaşlatmak ve daha sağlıklı bir yaşam sürmek isteyen bireyler için düşük yağlı süt tercih etmek mantıklı bir adım olabilir.
Unutmayın, sağlıklı bir yaşam tarzı ve doğru beslenme seçimleri, biyolojik yaşınızı genç tutmanın anahtarıdır. Sadece küçük bir değişiklik, örneğin %2 yağlı süt yerine %1 yağlı süt tercih etmek, yıllar süren bir fark yaratabilir.
